Hệ thống Giếng cổ Gio An ở Quảng Trị, được xây dựng bởi người Chăm cách đây hơn 5000 năm, hiện là điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh.
Nằm giữa lòng Quảng Trị, giếng cổ Gio An là minh chứng hùng hồn cho sức sống bền bỉ của vùng đất này. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, dòng nước mát lành từ những giếng cổ ấy vẫn tuôn chảy không ngừng, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia vào năm 2001, giếng cổ Gio An là biểu tượng cho tinh thần kiên cường và sức sống mãnh liệt của người dân Quảng Trị.
Di sản văn hóa độc đáo: Hệ thống giếng cổ Gio An – minh chứng cho lịch sử hàng ngàn năm.
Hệ thống 14 giếng cổ độc đáo hàng nghìn năm tuổi, nằm rải rác ở các thôn An Nha, An Hướng, Hảo Sơn, Long Sơn, Tân Văn, là minh chứng cho trí tuệ và sự cần cù của người xưa. Được xây dựng từ đá bazan, các giếng này khai thác mạch nước ngầm trong lòng đồi, với kỹ thuật lắp ghép, kè đá tinh xảo. Dù thời tiết khắc nghiệt, nước trong các giếng cổ vẫn không bao giờ cạn, luôn trong xanh và mát lạnh, mang đến nguồn nước quý giá cho đời sống của người dân địa phương.
Hệ thống giếng cổ Gio An, được xác định là do người Chăm xây dựng vào cuối thời đại đồ đá, là minh chứng cho trí tuệ và kỹ thuật độc đáo của họ. Ước tính có niên đại khoảng 5.000 năm, những công trình dẫn thủy này từng cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất của người dân. Giếng cổ Gio An không chỉ là di tích khảo cổ giá trị mà còn là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa giữa người Chăm và người Việt, được lưu giữ và gìn giữ cho đến ngày nay.
Dù thời gian trôi đi, cuộc sống đổi thay, những giếng cổ ở xã Gio An vẫn là nguồn nước sinh hoạt chính, nuôi dưỡng đời sống của người dân nơi đây.
Khai thác tiềm năng du lịch từ Giếng cổ – Nâng tầm giá trị văn hóa và phát triển kinh tế địa phương
Huyện Gio Linh, Quảng Trị, chuẩn bị đưa hệ thống giếng cổ Gio An vào chuỗi du lịch, tạo điểm nhấn cho tuyến du lịch mũi nhọn: Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn – Giếng cổ Gio An – Biển Cửa Việt – Tượng đài quân bưu Dốc Miếu – Đôi bờ di tích Hiền Lương, Bến Hải. Việc đưa Gio An vào tour Quảng Trị hứa hẹn thu hút du khách, thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng và khẳng định vị thế du lịch của Quảng Trị trong tương lai.
Xã Gio An không chỉ tập trung tôn tạo hệ thống giếng cổ mà còn bảo tồn và phát huy các kiến trúc truyền thống. Nơi đây cũng chú trọng phát triển sản phẩm đặc sản địa phương, từ rau xà lách xoong, khoai từ, khoai tía, khoai lang, gà đồi, tinh bột nghệ, hồ tiêu… đến xây dựng nhãn mác, thương hiệu, quảng bá và xúc tiến thương mại hiệu quả.
Hệ thống giếng cổ Gio An ngày càng thu hút du khách trong và ngoài nước, mang đến cơ hội trải nghiệm văn hóa và ẩm thực độc đáo.
Hệ thống giếng cổ, di sản quý giá của người Chăm, là minh chứng cho sự sáng tạo tinh tế và được người Việt gìn giữ cho đến ngày nay, trở thành điểm du lịch sinh thái độc đáo.
Giếng cổ Gio An không chỉ là điểm đến lịch sử, mà còn là nơi du khách hòa mình vào khung cảnh nên thơ của cánh đồng hoa hướng dương rực rỡ, ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ. Du khách cũng có thể tham quan mô hình vườn sâm Bố Chính độc đáo, góp phần tạo nên nét đặc sắc cho du lịch cộng đồng Gio An, Quảng Trị. Nơi đây đang dần khẳng định vị thế là điểm du lịch hấp dẫn, thu hút du khách bởi sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa, lịch sử và thiên nhiên.