Chắc hẳn ai từng đặt chân đến Quảng Bình cũng sẽ nghe nói về mảnh đất kiên cường, nơi mà lịch sử và tâm linh hòa quyện. Với tôi, một người con Quảng Bình, chùa Ngọa Cương không chỉ là một di tích mà còn là một phần máu thịt, là niềm tự hào về truyền thống bất khuất của quê hương.
Ngọa Cương: Nơi Lịch Sử Thở, Văn Hóa Sống Động
Ẩn mình trên một ngọn đồi nhỏ thuộc thôn Ngọa Cương, xã Cảnh Hóa, huyện Quảng Trạch, chùa Ngọa Cương, hay còn gọi là Ngọa Linh Tự, đã đứng đó từ thế kỷ 16. Ban đầu chỉ là một mái tranh tre đơn sơ, rồi qua bao thăng trầm, đến năm 1860, nhờ tấm lòng thành kính của người dân, chùa được xây lại bằng gạch, trở nên vững chãi và uy nghi hơn. Mỗi viên gạch, mỗi mái ngói ở đây đều thấm đẫm mồ hôi, công sức và niềm tin của bao thế hệ. Đến Ngọa Cương, bạn không chỉ chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc cổ kính mà còn cảm nhận được sự kết nối thiêng liêng giữa con người với đất trời, với khát vọng về một cuộc sống an yên, hạnh phúc.
Dấu Ấn Thời Gian Trên Từng Nét Chạm Khắc
Dù không mang dáng vẻ đồ sộ như nhiều ngôi chùa khác, Ngọa Cương lại có một nét cuốn hút riêng. Những bức tường dày đến hơn một mét, mái chùa vòm cong uyển chuyển với họa tiết chạm khắc tinh xảo bên trong, tất cả tạo nên một không gian trầm mặc, cổ kính. Cổng chùa được thiết kế độc đáo với hai phần: cổng chính và lầu vọng cảnh, mái cong vút cùng những hình rồng, phượng uốn lượn như đang bay lượn giữa tầng mây. Dù một vài đoạn tường rào đã nhuốm màu thời gian, xuống cấp đôi chút, điều đó lại càng làm tăng thêm vẻ trầm tư, mang đậm hơi thở của quá khứ cho ngôi chùa. Với tôi, đó không phải là sự đổ nát mà là những “nếp nhăn” của lịch sử, kể về những gì ngôi chùa đã trải qua.
Chùa Cổ, Lòng Dũng Cảm và Tinh Thần Cách Mạng
Ngọa Cương không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là chứng nhân của những trang sử hào hùng. Nơi đây từng là điểm hẹn bí mật của các đồng chí đảng viên đầu tiên trong phủ Quảng Trạch như Cao Vân Toàn, Nguyễn Văn Huyên, Lê An, Trần Diên… Họ đã nhen nhóm ngọn lửa cách mạng, gieo mầm cho phong trào lan tỏa khắp nơi, góp phần làm nên cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng Tám năm 1945 vĩ đại.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, khi Quảng Bình là túi bom của giặc, chùa Ngọa Cương, với vị trí hiểm trở, đã trở thành kho vũ khí, lương thực, thực phẩm quan trọng. Tôi đã nghe ông bà kể lại, bom đạn Mỹ trút xuống ngày đêm, nhưng quân và dân Cảnh Hóa vẫn kiên cường bám trụ, vừa sản xuất, vừa chiến đấu. Chùa Ngọa Cương, dù bị tàn phá, vẫn hiên ngang đứng vững, chứng kiến những trận địa pháo cao xạ của ta bắn rơi máy bay giặc, thể hiện ý chí quật cường của người Quảng Bình. Chùa không chỉ là nơi nương náu tâm linh mà còn là căn cứ vững chắc cho những người con yêu nước.
Nỗ Lực Bảo Tồn và Khát Vọng Phát Triển
Vào năm 2004, chùa Ngọa Cương đã vinh dự được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. Đây là một dấu mốc quan trọng, khẳng định giá trị to lớn của ngôi chùa. Từ đó đến nay, chính quyền và người dân Cảnh Hóa đã không ngừng nỗ lực bảo vệ và phát huy giá trị di tích này. Tôi vui mừng khi thấy con đường từ Quốc lộ 12A dẫn vào chùa đã được xây dựng khang trang, sạch đẹp.
Khi đặt chân đến đây, bạn sẽ thấy hai con rồng xi măng mạ vàng oai vệ dẫn lối lên chùa, những bậc tam cấp lát gạch vừa đẹp mắt vừa dễ đi. Con đường này không chỉ là lối đi vật lý mà còn là con đường kết nối tâm linh, đưa du khách đến gần hơn với lịch sử và sự bình yên.
Tôi luôn hy vọng và tin tưởng rằng trong tương lai không xa, chùa Ngọa Cương sẽ tiếp tục nhận được sự đầu tư để được bảo vệ, trùng tu và tôn tạo thêm nhiều hạng mục khác. Chùa Ngọa Cương sẽ mãi là biểu tượng của tinh thần kiên cường, lòng dũng cảm và truyền thống văn hóa tốt đẹp của Quảng Bình. Đây không chỉ là điểm đến tâm linh cho người dân địa phương mà còn là một địa chỉ du lịch hấp dẫn, giúp du khách trong và ngoài nước hiểu hơn về mảnh đất và con người Quảng Bình.